İade Durumunda Kargo Ücreti Kim Tarafından Ödenir?

Son zamanların en çok tartışılan konularından biri olan, iade kargo ücreti konusunda büyük bir değişiklik yaşandı. Müşterinin lehine olan iade kargo ücretinde dengeler satıcının tarafına mı geçiyor? İade kargo ücreti hangi şartlar altında satıcıya hangi şartlar altında müşteriye ait olacak? İade kargo ücreti ile alakalı güncel gelişmeler ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler ile e-ticaret pazarında önemli bir masraf yükü el değiştiriyor. Yönetmelik değişiklikleri sadece iade kargo ücretinde değil aynı zamanda cayma hakkında da yaşandı. Elektronik ürünlerde cayma hakkı değişiyor.

Teknolojinin ve e-ticaret dünyasının hızlı bir şekilde gelişmesi, tüketicilerin kısıtlı zamanını efektif kullanma isteği, evden çıkmadan birçok ürüne kolay bir şekilde ulaşmak ve sayısız avantaj ile e-ticaret sektörü ivmeli bir şekilde büyüdü. Fiziki mağazalar, karşılaştığı ağır masraf yükü nedeniyle e-ticaret girişimleri karşısında rekabet edemez hale geldi. Covid-19 salgını ile birlikte e-ticaret pazarı rekor satışlara ulaşarak tüketicilerin yeni alışveriş yapma normali haline geldi.

Tüm sektörler hızlı bir şekilde dijitalleşmek zorunda kaldı. Tüm bu gelişmeler, e-ticaret pazarını büyütmek ile birlikte dijitaldeki rekabeti hiç olmadığı kadar yukarı çekti. Bunun sonucunda e-ticaret sektöründeki karlılık yıllar içerisinde azaldı ve sektörün büyük oyuncuları dahil tüm firmalar zorlanmaya başladı. Bu durumu gösteren en büyük örneklerden biri, iade kargo ücretinin kim tarafından ödeneceği konusundaki değişikliktir.

İade Kargo Ücretini Kim Öder?

Dijital ortamda yapılan tüm alışverişler Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğine tabi olup, yönetmelikte yer alan tüm şartların yerine getirilmesi zorunludur. Yönetmelikte değişiklik yapılmadan önce tüketicinin internet üzerinden satın almış olduğu bir ürünü, ayıplı olsun veya olmasın 14 gün içerisinde iade etme hakkı bulunuyor. İade etme hakkını kullanmak isteyen tüketici, işlem esnasında oluşan tüm kargo masraflarını ödemekten muaf bir şekilde tüm alacaklarını geri tahsil edebiliyordu. Bir diğer ifade ile ürün iadelerinde oluşan tüm kargo masrafları satıcıya veya ilgili hizmeti sağlayan firmaya aitti.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ile birlikte ayıplı mallar hariç tutularak, müşteri bir siparişi iade etmek istediğinde kargo ücretini ödemek durumundadır. Yeni yönetmeliğe göre; sadece ayıplı malların kargo masrafları satıcıya veya satışı sağlayan firmaya aittir.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde yer alan ilgili madde aşağıdaki gibi güncellenmiştir;

"Tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlüdür. Ancak, tüketiciye teslim edilen malın kanunun 8 inci maddesi kapsamında ayıplı olması durumunda tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Tüketicinin talep etmesi halinde iade masrafı, kendisine iade edilecek mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarından mahsup edilebilir."

İade Kargo Ücretleri Ne Zaman Müşteri Tarafından Ödenmeye Başlanacak?

Yeni yönetmelikte yer alan iade ve cayma hakkı ile ilgili değişiklikler 1 Ekim 2022 tarihi itibariyle uygulamaya geçilecek. Bu tarihten sonra yapılan e-ticaret alışverişlerinde, ayıplı olmayan mallar için iade kargo ücretleri müşteri tarafından ödenecektir.

MNG Kargo, Sürat Kargo, Yurtiçi Kargo, PTT Kargo, Trendyol Express, Aras Kargo, UPS Kargo, HepsiJet, Sendeo, Kolay Gelsin ve diğer kargo şirketleri için de iade kargo ücretinin müşteriye yansıtılması bekleniyor.

Trendyol İade Kargo Ücreti Kime Ait?

Türkiye’nin en çok tercih edilen pazar yeri firmalarından biri olan Trendyol için güncel iade sürecinde bir değişiklik bulunmuyor. Trendyol iade kargo ücreti ile alakalı yönetmelik değişikliği hakkında herhangi bir duyuruda bulunmadı.

1 Ekim 2022 tarihine kadar eski yönetmelik devrede iken, iade kargo ücreti Trendyol tarafından ödenmeye devam edecek. Yani, müşteriler Trendyol’a geri gönderdikleri ürünler için kargo masrafı ödemeyecek. Ama 1 Ekim 2022 tarihi itibariyle Trendyol’un iade sürecinde değişiklik yapması bekleniyor.

Trendyol siparişleri için müşterinin iade sürecini aşağıdaki adımlar ile takip etmesi gerekmektedir. Güncel durumda, Trendyol kargo iade ücretini karşılamaktadır.

1. Sipariş detay sayfasına giderek “Kolay İade” butonuna tıklayın.
2. İlgili sayfada, iade etmek istediğin ürünü seçerek iade nedenini belirtin. Devamında iade kodunu not almanız gerekiyor.
3. İade için elinizdeki ürünleri paketlerken, iade kodu farklı olan ürünleri farklı kolilerde paketlemeniz gerekiyor.
4. Elinizdeki iade kodu ile hazırlanın koliyi kargoya verin ve kargo ücreti ödemeden iade sürecini tamamlayın.

1 Ekim 2022 tarihinden sonra, Trendyol’un ücretsiz iade sürecinde değişiklik yaparak, ayıplı mallar hariç iade kargo ücretinin müşteriye yansıtılması bekleniyor.

Hepsiburada İade Kargo Ücreti Kime Ait?

Hepsiburada’nın sunmuş olduğu “Kapında İade” hizmetinde şu an için bir değişiklik bulunmuyor. Yönetmelik değişikliği sonrasında yeni bir açıklama yapmayan Hepsiburada, yürürlük tarihi (1 Ekim 2022)  öncesinde bir açıklama yaparak değişikliğe gitmesi bekleniyor. Şu an için Hepsiburada üzerinden yapacağınız alışverişlerde ücretsiz olarak kapıda iade hizmetinden faydalanabiliyorsunuz.

Hepsiburada’da iade kargo süreci an itibariyle aşağıda yer alan adımlar ile takip ediliyor. Sipariş ettiğiniz ve devamında iade etmek istediğiniz ürünleri kargo firmasına gitmeden kapıdan ücretsiz olarak iade edebiliyorsunuz. Hepsiburada diğer firmalara karşı müşteri kazanmak için uyguladığı “Kapında İade” hizmetini ayıplı olmayan ürünler için kısa süre içerisinde sonlandırması bekleniyor.

1. Adım: Siparişlerim sayfasına gidin ve iade etmek istediğiniz ürünleri seçin. Devamında “Kolay iade et” butonu üzerinden ilk adımı tamamlayın.
2. Adım: “Kolay İade Et” butonuna tıkladıktan sonra sıradaki sayfaya yönlendirileceksiniz. Bu sayfada iade sürecine nasıl devam etmek istediğinizi belirtin. İlk seçenek olan “Adresimden ücretsiz alınsın” seçeneğini seçin.
3. Adım: İade etmek istediğiniz ürün veya ürünlerin kapınızdan alınması için randevu saati belirleyin. Bu sayede, kargo görevlisi adreste olacağınızı bildirdiğiniz günde iade ürün veya ürünleri almaya gelecektir.

Hepsiburada’nın yakın bir zamanda, iade kargo ücreti ile ilgili değişiklik yaparak ayıplı mallar haricinde, iade kargo ücretini müşteriye yansıtması bekleniyor.

N11 İade Kargo Ücreti Kime Ait?

N11 iade kargo süreci ile alakalı henüz bir değişiklik bildirmedi. N11 üzerinden aldığınız ürünleri ücretsiz bir şekilde iade etmeniz mümkün. N11 yeni yönetmelik gereğince müşteri tarafından ödenmesi kararlaştırılan iade kargo ücreti hakkında bir güncelleme yapmadı.

N11 üzerinden yapacağınız iadeler için aşağıda yer alan adımları takip edebilirsiniz.

1. İade Talebi Oluştur: Siparişlerim sayfasına giderek, “İade Et” butonuna tıklayın ve talep formunu doldurun. Formu doldurmaya müteakip iade adresini alabilirsiniz.
2. Mağazaya Kargola: İade talebinizi ilettikten sonra 7 gün içerisinde ürünü satın aldığınız mağazaya kargolayın. Bu aşamada kargo kampanya kodu ile ücretsiz gönderim sağlayabilirsiniz.
3. Mağaza Onayı: Kargolama işlemini yaptıktan sonra mağaza, 3 iş gününü takip eden 24 saat içerisinde iade talebinizi yanıtlar.
4. Para İadesi: Ürün satın aldığınız mağaza, iadenizi onayladıktan sonra paranız 3 gün içerisinde hesabınıza yatırılır.

N11 kargo kampanya kodu, iade kargo ücretinin müşteriye yansıtılması konusunda bir ön girişim olarak değerlendirildi. Kısa zaman içerisinde yeni açıklama gelebilir ve yürürlükten önce bilgilendirme yapılabilir.

Dolap İade Kargo Ücreti Kime Ait?

Dolap üzerinde yapılan satışların büyük bir kısmı ikinci el ürünleri kapsamaktadır. İkinci el ürünlerde Dolap tarafından uygulanan prosedüre göre, ürün iade hakkı bulunmamaktadır. Sadece görselde yer aldığı gibi olmayan veya hasarlı olan ürünler için gönderi durumu “kargolandı” aşamasında iade süreci başlatılabilir. Gönderi durumu “tamamlandı” olduktan sonra iade süreci başlatılamamaktadır.

İkinci el ürünlerde beğenmediğiniz ya da bedeni size uygun olmadığı durumlarda iade hakkı verilmemektedir. İade hakkının bulunduğu seçenek için ayıplı mal durumu aranmaktadır. Bu nedenle iade kargo ücreti her daim satıcıya ait olacaktır.

Sonuç olarak, Dolap uygulaması üzerinden alınan ayıplı mallar için iade kargo ücreti satıcıya ait olurken ayıplı olmayan ürünlerde sistem iade imkanı sunmuyor. Bu nedenle yeni yönetmelik, Dolap uygulamasında yer alan iade kargo ücreti konusunda bir değişiklik yaratmayacaktır.

İade Kargo Ücreti Neden Müşteriye Yansıtıldı?

Ayıplı olmayan ürünler için iade kargo ücretinin müşteriye yansıtılmasında birçok neden bulunuyor. Nedenlerden bir kısmı doğrudan konu ile ilgiliyken bir kısmı da dolaylı olarak bu değişikliği getirdi. Bu değişikliğin yapılması için hem e-ticaret sektöründen hem de diğer sektörlerden talep geldiği düşünülüyor.

İade kargo ücretinin müşteriye yansıtılması için muhtemel nedenler şu şekildedir;

• E-ticaret sektöründeki karlılığın düşmesi: Dijital dünyanın ivmeli bir şekilde gelişmesi ile birlikte, tüketici alışkanlıkları da değişmeye başladı. Y ve Z kuşağının yanısıra X kuşağının da e-ticarete ısınması ile birlikte e-ticaret sektörü hızlı bir şekilde büyüdü. Bu büyüme, sektöre çok sayıda yeni girişim kazandırdı. Sektördeki pasta büyüse de oyuncu sayısı da bu hızla paralel bir şekilde arttı. Tüm bu yaşananlar yüksek rekabeti getirirken karlılığı büyük ölçüde düşürdü. Karlılığın düşmesi ile birlikte iade kargo ücretleri satıcılar için büyük bir masraf kalemi oluşturmaya başladı. İşletmelerin hem rekabetçi olması hem de bu masraf yükünü taşıması sektörü çıkmaza sürükledi. İade kargo ücretinin satıcı tarafından ödenmesi, e-ticaret sektörünün kanayan yarasıydı. Yapılan değişiklik ile birlikte sektörün satıcı ayağında büyük bir maliyetten kurtulması bekleniyor.
• Tüketicilerin Süreci İstismar Etmesi: Birçok tüketici iade sürecinde kargo masrafı ödemediği için sistemi istismar ediyordu. Bu istismar süreci doğrudan ve dolaylı olarak birçok sorun doğuruyor. Doğrudan oluşan sorun; satıcının ayıplı olmasa dahi satmadığı üründe para kaybetmesidir. Ücretsiz iade imkanı ile birçok tüketici siparişlerini dikkatsiz bir şekilde yapmaya başladı. Bu dikkatsizliğin faturasını satıcının ödemesi sistemi çıkmaza sürükledi.
• Enerji Maliyetlerindeki Artış: Her gün gerçekleşen yüksek adetlerde iade süreci gereksiz bir enerji maliyeti doğurdu. Son yıllarda yaşanan enerji maliyetlerindeki artış firmaları etkilediği gibi devletleri de etkilemeye başladı. Enerjinin etkin bir şekilde kullanılması her devlet için öncelik haline geldi. Boşa harcanan bir kaynak nedeni ile başka sektörlerin de etkilenmesi olasılıklar içerisinde bulunuyor.
• Tüketim İştahı Oluşturması: Hem bireylerin hem de devletlerin kemer sıktığı bir dönemden geçiyoruz. E-ticaret sektöründeki ücretsiz iade imkanı, birçok tüketiciyi alışveriş yapmaya sevk ediyor. Çoğu kişi bu özellik nedeni ile ihtiyacı olmayan ürünleri satın almaya başladı. Tüketicilerin iade kargo ücreti ödememesi, onları alışveriş yapmaya sevk ettiği tespit edildi. Bu da tüketimi artıran etmenlerden biri oldu. Tasarruf yapmak yerine tüketime yönelmek, artan borç stokunun ivme kazanmasına neden oluyor.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde yaşanan değişiklik ile birlikte yukarıda yer alan veya almayan birçok sorunun giderilmesi amaçlanıyor olabilir. Tüketici tarafından tepkiyle karşılanan bu yeni düzenleme ilerleyen yıllarda nasıl bir süreç izleyeceği merak konusu.

Elektronik Ürünlerde Cayma Hakkı Değişikliği

Yönetmelikte yapılan iade kargo ücreti değişikliğinin yanı sıra cayma hakkında da değişiklik yapıldı. Yeni cayma hakkı detaylarına göre; tüketiciler tarafından e-ticaret sitelerin üzerinden alınan, cep telefonu, tablet, akıllı saat ve bilgisayarların iade edilemeyeceğine kararlaştırıldı.

Bu şartlar dahilinde, tüketicilerin ayıplı mal olması dışında, elektronik alet siparişlerinde cayma hakkı bulunmuyor. Dolayısı ile tüketicilerin aldıkları ürüne gerçekten ihtiyaç duyduğuna emin olması gerekmektedir.